फेदिखोला गाउँपालिका अनौपचारिक तथा स्वरोजगार क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिकको योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा कोषमा आवद्ध हुने देशकै पहिलो पालिका बनेको छ । तीन बर्ष पहिला सार्वजनिक निर्माणको काममा सूचीकृत भएका मजदुरलाई ‘मजदुर सञ्चितकोष ’ मार्फत टेवा पु¥याएको फेदिखोला गाउँपालिका पहिलोपटक ‘अनौपचारिक र स्वरोजगार क्षेत्र सामाजिक सुरक्षा योजना सञ्चालन कार्यविधि, २०७९’ अनुसार सामाजिक सुरक्षा कोषमा आबद्धता जनाएको हो ।
गत मङसिर २५ गतेदेखि कार्यबिधि कार्यान्वयनमा आए पनि बुधबार मात्र फेदिखोला गाउँपलिकाले श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयअन्र्तगतको सामाजिक सुरक्षा कोषबीच सम्झौता गरेको हो । सुरक्षा कोष र फेदीखोला गाउँपालिकाबीच अनौपचारिक क्षेत्रका श्रमिकको सामाजिक सुरक्षा योजना सञ्चालनमा कोषका कार्यकारी निर्देशक कपिलमणी ज्ञवाली र गाउँपालिकाका अध्यक्ष घनश्याम सुवेदीबीच सम्झौता भएसँगै यहाँका अनौपचारिक क्षेत्रका श्रमिकलाई लाभ पुग्ने भएको हो ।
अनौपचारक श्रमिकलाई कोषमा आवद्ध गर्ने, योगदान रकम संकलन गर्ने र ऐन, नियमावली र कार्यविधि बमोजिम सरकारको तर्फबाट सह–योगदान गर्ने सम्बन्धमा दुई पक्षबीच समझदारी भएको हो । समझदारी पत्रमा पालिकाको तर्फबाट ६ बुँदा कार्यान्वयन गर्ने र कोषका तर्फबाट तीन बुँदा कार्यन्वयन गर्ने सहमति भएको हो । बिगतमा सरकारले औपचारिक क्षेत्रका श्रमिकको मात्र सामाजिक सुरक्षा योजना सञ्चालन गरेको बताउदै गाउँपालिका अध्यक्ष सुबेदीले अनौपचारिक क्षेत्रको पहलो आफ्नो पालिका भएको बताए ।
अब सम्झौता अनुसार श्रमिक सूचीकरण भएपछि कार्यान्वयनमा जाने बताउदै सुबेदीले मजदुर सञ्चित कोषमा आवद्ध ७१४ जना श्रमिकलाई अनौपचारिक तथा स्वरोजगार क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिक सामाजिक सुरक्षा कोषमा आवद्धता गर्ने बताए । यसअघि फेदिखोलाले मजुदरको १५ प्रतिशत र पालिकाको १५ प्रतिशत रकम मजदुर सञ्चित कोषमा जम्मा गर्ने काम गरेको थियो ।
सरकारले तोेका न्युनतम आधारभुत पारिश्रमीकको ९.३७ प्रतिशत पालिकाले र मजदुरको ११ प्रतिशत गरी २०।३७ प्रतिशत अर्थात एक हजार ९१२ रुपियाँ सामाजिक सुरक्षाकोषमा योगदान गर्नुपर्ने छ । स्वरोजगारमा रहेका ब्याक्तीले न्युनतम परिश्रमिकको ३१ प्रतिशत देखि तीन गुणा कोषमा योगदान गरी कार्यबिधि अनुसारको सुबिधा लिन पाउने ब्यवस्था रहेको छ ।
कार्यबिधिमा नियमित योगदान गर्ने योगदानकर्ताले औषधी उपचार, स्वास्थ्य तथा मातृत्व सुरक्षा योजना, दुर्घटना तथा अशक्तता सुरक्षा योजना, आश्रित था बृद्ध अवस्था सुरक्षा योजनाबाट सेवा समेत पाउने छन् । सामाजिक सुरक्षा कोष आफ्नो पालिकाको सञ्चित कोष भन्दा बृहत रहेको बताउदै सुबेदीले यो सरकारको प्रयास मजदुरको सुरक्षाको लागि गरिएको सफल काम भएको बताए । काम चुनौति पुर्ण रहेको बताउदै पुरानो अनुभबको आधारमा काम अगाडी बढाएको सुबेदीले बताए ।
राेशन लामिछाने आँधिखोला एक्सप्रेस डटकमका अध्यक्ष हुन् ।
